Unitate didaktiko baten adibidea

1. Sarrera

Aurreko ataletan, zenbait ariketa, baliabide eta proposamen aurkeztu dira arraunaren irakaskuntza-prozesua bideratzeko. Kontuan izan behar dugu entrenamenduaren printzipio nagusietako bat (bai eta irakaskuntzarena ere) indibidualizazioa dela. Ez litzateke zuzena izango programazio estandar, itxi eta zurrun bera ikasle guztiei ezartzea. Haur bakoitza era batekoa denez eta berezitasun propioak dituenez, programazioek haren ezaugarrietara eta ikaskuntza-erritmora moldatzeko malguak izan behar dute.

Era berean, kontuan izan behar dugu hainbat testuinguru eta adinetan izan daitekeela lehen harremana arraunarekin. Oro har, esan daiteke arraunean hasteko hiru aukera edo bide nagusi daudela:

• Lehiaketako arraun-elkarte baten eskutik. Errendimendua eta lehiaketa dira xedeak. Horrek, haurraren adinarekin batera, baldintzatzen du programazioaren ikuspegia eta helburua. Beren borondatez bide hau aukeratu duten haurrak dira, gehienetan gaitasun egokiak dituztenak.
• Arrauna sustatzeko ikastaro baten bidez. Foru-aldundien egitasmoei esker, eskolen eta arraun-elkarteen arteko zubi-lana egiten da, eskolaren ordutegitik kanpo ahalik eta gazte gehiengana iristeko. Haur horiek arrauna ezagutzea da asmoa, gerora gustuko dutenek errazago segi dezaten.
• Derrigorrezko Hezkuntza Sistemaren barnean, Gorputz Hezkuntza arloari eskainitako eskola-orduetan. Curriculumaren barnean beste kirol batzuk lantzen diren bezalaxe jorratuko litzateke hau ere. Oinarrizko maila bakarrik eskuratuko balitz ere, ezagutza minimo hori haur guztien artean zabaltzea bermatuko luke. Ez litzateke mugatuko motrizitatearen eremura; testuinguruan txertatuta eta sustraituta aurkeztuta, gure kultura-ondarean duen garrantzia ere landuko bailitzateke. Unitate didaktiko hau multzo honetan kokatuko litzateke.

Beste kirol batzuk onartuak daude Oinarrizko Hezkuntzako curriculumaren barruan; zenbait kirol onartzeko garaian, ordea, badirudi zailtasunak ditugula askotan. Kirol horiek motrizitatea lantzeko besteak bezain egokia izateaz gain, kultura-ondarea jorratzen ari garela kontuan izanik, balio erantsia ere badutela uste dugu. Egia da honelako jarduerek zenbait zailtasun dituztela: antolaketa, baliabide materialak, instalazioak, joan-etorriak eta denbora. Gutxieneko baldintzak bete eta nahikoa borondate izanez gero, gauzak egin egin daitezke. Aurkezten dugun programazio hau ez da hipotetikoa; izan ere, urtero gauzatzen dute zenbait ikastetxeetan. Ez du eredu itxi bat izan nahi, proposamen posible bat baizik. Bakoitzak ikusi beharko du bere egoeraren arabera nola egokitu.

Oro har, Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzako lehenengo zikloko ikasleekin lan egiten badugu ere, bakoitzak ikusiko du zer adinetan erabili.

2. Helburuak

Ezer baino lehen, argitu behar dugu unitate didaktiko hau kokatu behar dugula Oinarrizko Curriculum Diseinuaren (OCDren), Ikastetxeko Hezkuntza Proiektuaren (IHPren) eta Gorputz Hezkuntza arloko Ikastetxeko Curriculum Proiektuaren (ICPren) barnean. Hau da, eskolak berak lehendik ezarri duen Urteko Planarekin bateragarria behar du izan. Testuinguru horretan txertatu behar dugu, aurretik onartutako mugak errespetatuz betiere.

PROZEDURAZKO HELBURUAK (motorrak)

• Aberastasun motorra eta trebetasun zehatzak baliatzeko gaitasuna hobetzea, eta eginkizun berrietara egokitzeko duen ahalmena garatzea.
• Koordinazioa hobetzea, arraunketa-teknikako mugimendu guztiak behar bezala lotuz.
• Naturako ingurune berrietan oreka lantzea, eta gaitasun propiozeptiboak hobetzea.
• Ontzia uretan gobernatzean oinarrizko autonomia-maila lortzea.
• Arraunlari zein patroiaren eginkizunak probatzea.
• Arraunaren keinu teknikoa ikasten hastea.
• Uretako ingurunean segurtasunez eta autonomiaz moldatzen hastea.

EZAGUTZAZKO HELBURUAK

• Arraunaren inguruko gorabeheren berri jasotzea.
• Arrauneko hainbat lehiaketa motatan parte hartzen duten osagai eta tresnak ezagutzea.
• Bizkaiko itsasoan arraunak kirol moduan izandako bilakaera eta historiaren inguruan zenbait ohar biltzea.
• Kirol honek gure kulturaren ondarean duen garrantziaz jabetzea.
• Sor daitezkeen arriskuez jabetzea, eta segurtasun-neurriak ezagutzea.

JARRERAZKO HELBURUAK

• Arraunarekiko zaletasuna eta interesa sustatzea.
• Kirol honek etorkizunean aisialdirako nahiz lehiarako eskain ditzakeen aukerez gogoeta egitea.
• Arraunak norberaren garapen soziopertsonalean izan dezakeen eragina aintzakotzat hartzea, autoerrealizazio-iturria eta lagun taldean txertatzeko aukera dela kontuan izanda.
• Jarduera osasungarri bati esker gozatzeko aukera baliatzea.
• Jarduera hau bizitzako beste zenbait esparrutara balio positiboak zabaltzeko aukera gisa ulertzea: ahaleginaren bidez hobetzeko grina; diziplina arrakastaren iturri gisa; lankidetza eta talde-lana; aurkarienganako errespetua…
• Naturaguneek duten garrantziaz ohartzea, eta horiek babestearen aldeko jarrera areagotzea.

3. Edukiak

Egitasmo didaktiko honetan ezarritako helburuak lortze aldera, eduki hauek lantzea proposatzen da. Kontuan izan behar dugu zer baldintzatan eta zer mugarekin gauzatzen den programazio hau. Eduki asko ditugu, eta denbora gutxi; beraz, ezinezkoa litzateke eduki guztiak maila egokian eskuratzea. Berez, ikuspegi irrealista izanik ere, horiek guztiak ikasleek probatzea eta esperimentatzea da asmoa, kirol honen inguruan ideia bat osa dezaten, ea zaletasun edo interesik piztea lortzen dugun, gero beren kabuz segi dezaten.

Ezagutza teorikoak:

• sarrera historiko laburra: jardueraren jatorria (nola eratu zen) eta bilakaera
• lehiaketa-araudiari buruzko apunteak
• bitxikeriak, arraunlari ospetsuak, elkarte garrantzitsuenak…
• herriko arraunaren egoera, lehen eta orain

Tresnak eta osagaiak:

• tosta, tolete, estropu, palka, txumazera…
• arraunak: hainbat luzeratakoak (ontziaren arabera), pala motak (koilara, aizkora…), eginkizunaren araberakoak (espaldeatzekoa, patroiarena, aurrekalaria…)
• ontziaren osagaiak: branka, popa, ababor, istribor, karela, gila, korasta…

Ontzi motak:

• batela, trainerila, trainerua (batekoa)
• yola, outriggera

Beroketa:

• garrantzia
• eginkizunak
• ezaugarriak (adibide praktikoak)

Arraun-teknika. Atal hauek dituen mugimendu zikliko eta konstantea:

• erasoa (sarrera)
• pasaldia
• ateratzea
• errekuperazioa (bila joatea)

Keinu teknikoa, osagaiak eta garapena:

• oinarrizko jarrera
• ontzian bermatzeko modua
• atalen aurkezpena
• zango, sorbalda eta besoen eginkizuna
• tibortari eskuz heltzeko modua
• errepaleatzea

Ontzia uretaratzeko prozedura

Arraunlariak nola banatu

Ontzia nola eta nondik eutsi

Bizkarrera igotzeko aholkuak

Ontziaren pisua denon artean nola banatu

Ontzia nola biratu (irauli)

Nola hasi ontzia uretan sartzen

Lehenengo arraunlariak ontzian sartzen dira; besteek ontziari eusten diote

Lehorretik nola urrundu

Kaira (arranpalara) nola hurbildu.

• abiadura, norabidea eta norantza
• arraunen zeregina (eskuekin zergatik heldu)
• hainbat eginkizun: aurrekalariarena, hankakoena, lehorretik hurbilen dagoen arraunlari taldearena, besteena…

Oreka:

• arraunkada, ibilbidea, koordinazioa, uretan nola sartu/atera
• palak, inklinazioa, tiborten altuera
• gorputza bera, tostan nola bermatu, gorputz-ibilbidearen ardatza

Ziaboga:

• arraunlari multzo bakoitzak orekan duen eginkizuna
• arraunlariek duten zeregina, bulkadari dagokionez
• berezitasunak (aurrekoak, hankakoak, patroia)

Lehiaketako irteera:

• arraunketaren egokitzapena
• ibilbidea pixkanaka luzatzea
• palada-maiztasunaren bilakaera
• hankakoen eginkizuna

OHARRAK:

• Ikasle guztiek patroi edo lemazainaren lekua probatuko dute, horri dagozkion hainbat eginkizun probatzeko aukera izan dezaten: oreka gabezia eta hartu beharreko erantzunak; norabidea eta ibilbidea zuzentzeko arazoak; arraunlarien arteko koordinazioari behatzea; leku horretan joateak arraunlarien aldera ekar dezakeen enpatiaz jabetzea. 

• Ontziaren birak bi alboetatik egingo dira (ababorretik zein istriborretik), bai partzialak (45º, 90º...) bai ziaboga osoak (180º). Horren helburua ez da, inolaz ere, zehatz-mehatz berehala lehiaketan erabiliko den mugimendu bat barneratzea, baizik eta zenbait gaitasun garatzen hastea, hala nola, zentzumen propiozeptiboak, orekaren zentzua, ontziaren gobernua… Gaitasun horiek guztiek gero erraztuko dute arraunlariak keinu teknikoa ikasteko duen ahalmena, bai eta ingurune ezegonkor eta ziurtasunik gabeetara egokitzeko gaitasuna.

• Hastapeneko garai hauetan, helburu nagusia da ingurune honetara egokitzen hastea eta teknikari loturiko lehen urratsak ezagutzen hastea; besterik ez. Hala, eduki berberak landu beharko lituzkete guztiek, gerora aulki mugikorrean edo tostako arraunean aritu nahi duten albo batera utzita. Gogoratu helburua ez dela keinu tekniko zehatz bat barneratzea berehalako emaitza bati begira, baizik eta trebetasun motor batzuen oinarriak finkatzea, horrek, gerora, premia aldakorretara egokitzeko ahalmena bermatuko baitie. Esate baterako, ziaboga mugimendua (bai eta ababorretik eginda ere) berez oso ariketa itxia eta teknikoki zehatza bada ere, ikuspegi didaktikotik baliagarria izan daiteke oreka edota ontziaren egonkortasuna, kontrola (gobernua) eta antzeko trebetasunak lantzeko.

• Gure ustez, arrauneko bi jardueren artean (aulki mugikorraren eta tostako arraunaren artean) laguntasun-harremana dago. Biak bateragarriak dira, eta transferentzia positiboa gertatzen da bien artean, bereziki hastapeneko maila hauetan. Izan ere, keinu teknikoa irakasterakoan, hasierako urratsetan, aulkia geldirik delarik ibilbide oso laburrak eginaz hasten da (gero, pixkanaka luzatuz joaten da).

• Irizpide didaktikoen arabera, ikasprozesua errazte aldera, uste dugu txumazeraren erabilera egokia izan daitekeela. Izan ere, modu horretan, toletea eta estropuak erabiltzerakoan eskumuturraren jarduera desegokiak sor ditzakeen akats eta bizioak mugatu egiten baititu. Bietan batera hasi eta gero, bakoitzak aukera izango du etorkizunean landu nahi duen arraunketa motaren berezitasunak eskuratzen hasteko.

4. Metodologia

Eduki didaktikoak lantzeko garaian metodologia bat edo bestea aukeratzeak abantaila batzuk ekartzeaz gain, aldi berean, eragozpen batzuk ere izaten ditu. Hau da, metodologia bakoitzak onura zehatz batzuk dakartza, baina, era berean, beste metodologia batzuk baliatuz eskura litezkeen beste onura batzuei ateak ixten dizkie. Alde horretatik, metodologiak elkarren osagarri eta aberasgarri izan daitezen, ikuspegi eklektikoaren aldeko apustua egiten dugu; edo, hobeto esanda, metodologia bat baino gehiago erabiltzearen aldekoa, bakarrera mugatu gabe, une bakoitzean landu beharreko edukiaren izaeraren arabera.  

Egitasmo honetan, indarren zati handi bat bideratzen dugu arraunaren keinu teknikoa bereganatzen hastera. Une horretan, erabili beharreko irakaskuntza estilo nagusia aginte zuzena izango litzateke. Izan ere, kirolariek keinu tekniko zehatz bat errepikatuaren errepikatuaz eskuratzen saiatuko dira; keinua aldez aurretik aukeratuko da, eta, ustez, egokiena eta eraginkorrena izango da. Irakasleak akatsak ahoz zuzenduko ditu, pixkanaka keinuak eredu idealera hurbildu daitezen. Horrenbestez, irakasleak aurkeztutako eredua imitatu eta errepikatu beharko dute. Zuzenketa horiek zodiac erako ontzi batetik, ontzi beraren popatik edota lehorretik egingo ditu irakasleak (egoeraren arabera).

Jarduera arraunketa-fosoan egiten denean, gidatutako aurkikuntza estiloaren barnean koka gaitezke. Izan ere, instalazio horretan bertan, alboetan zein aurrean dauden ispiluei esker, arraunlaria bera jabetzen da bere mugimenduaz. Horretarako, bere mugimenduaren irudiaz ohartu behar du; hura aztertu; buruan barneratuta duen irudi estereotipatuarekin konparatu, eta bere keinu teknikoa hobetzen saiatu (eredu horretara hurbildu dadin). Dena den, prozesua gauzatzeko moduaren arabera, autoirakaskuntzaren mugetara hurbiltzen ariko ginateke, ikasleak autonomia, ekimen eta protagonismo handia hartzera irits baitaiteke.

Beste zenbait egoeratan, arazoen ebazpena izeneko irakaskuntza-estiloa ere erabil dezakegu. Izan ere, horrelakoetan ikasleei zenbait arazo aurkeztuko dizkiegu, eta beren kabuz horiei irtenbideak aurkitzen ahalegindu daitezela eskatuko diegu. Besteak beste, honako arazo hauek aurkez diezazkiekegu, horiek ebazteko:

• Zure ustez, nola eragingo diozu indar handiagoa arraunari, besoak tolestuta edo luzatuta? Besoekin bakarrik indarra eginaz ala bizkarra eta besoak erabiliz? Palada motza ala luzea eginaz (palak uretan egindako ibilbidea)?
• Zer gertatzen ote da denok arrauna uretan batera sartzen ez badugu? Eta uretatik atera baino lehen errepaleatzen badugu?
• Zer gertatzen da pala erabat azpiz aurrera sartzen badu (inklinazio handiegiarekin)? Eta azpiz atzera sartzen badugu (popa aldera okerturik)?
• Nola zaude eserita? Egin arraunean egin ohi duzun mugimendua. Probatu gauza bera, baina tosta gainean eserita. Zer alde dago? Nola baliatzen zara hobeto zangoen indarraz?
• Zure tostan, proba ezazu barrurago eserita eta kanporago eserita arraunean egiten duzun mugimendua egiten. Nola aprobetxatzen duzu hobeto zure indarra? Zure kokapenak ba al du eraginik ontziaren egonkortasunean? Eskuak, tibortan izanik, bat-batean jaisteak edo igotzeak ba al du eraginik ontziaren orekan?
• Eman ezazu palada bat eskuak muturrean erabat bermatuta dituzula eta beste bat oso barruan dituzula. Zer alde dago? Zer ondorio atera dezakezu?
• …

Era berean, saiatuko ginateke, ahal den neurrian, ikasleen esku uzten ahalik eta erabakirik gehienak, irakaskuntza-prozesua oztopatzen ez dutenak: zein azpitalde egin, zein ontzi aukeratu, Ibaian gora edo behera jo…

Era berean, paladaren atal bakoitza hobeto ikasteko asmoz, prozesua errazte aldera, mugimenduaren sekuentziak landuko genituzke hasiera batean. Ondoren, berehala, mugimendu zikliko osoa egingo genuke, landutako ariketaren transferentzia bermatze aldera. Beraz, saio amaieran modu globalizatu batean landuko genuke bereziki, keinu errealera ahalik eta gehien hurbiltzeko asmoz.

Amaitzeko, beraz, irakaskuntza-estilo ugari erabiliko genituzke (landu beharreko ariketa zehatzaren arabera), estilo bakoitzak dituen abantailez gozatzeko aukerarik ez galtzeko. 

Baliabide materialak

Hemen aurkezten dugun egitasmo hau gauzatzeko eta bertan ezarritako helburuak lortzeko, zenbait material eta tresna beharrezkoak dira. Ondorengo lerroetan horiek azaltzen saiatuko gara. Egoera hipotetiko idiliko batean, inolako muga edo baldintzarik izan ezean, interesgarriak zein izango liratekeen azalduko dugu, baina betiere garbi izanda horietako bat ez izatea ez dela aitzakia gisa erabili behar ekimena bertan behera uzteko. Ahal denarekin aurrera jo behar da beti. Beraz, hemengo zerrenda hau ez da ezinbesteko material edo tresnen bat. 

• Ikasgela edo areto bat, arraunketaren teknika lantzeko.
• Arbela edo panel didaktikoak, grafikoak, eskemak edo antzekoak irudikatzeko, ikasleek barneratu beharreko kontzeptuak errazago ikus eta beregana ditzaten.
• Ikus-entzunezko tresnak (besteak beste, bideoa edo antzekoak), batetik, arraunketaren keinu teknikoa hobeto azaltzeko eta, bestetik, arraunarekiko zaletasuna errazago sustatzeko.
• Arraun-elkarte bateko biltegia, ontzi eta tresna mota guztiak zuzenean ikusteko.
• Arraunketa-fosoa, arraunketako keinu teknikoa ikasteko guztiz erabilgarria: ez du hasteko gutxieneko mailarik eskatzen; ur gaineko ezegonkortasun edo orekaren arazoa saihesten du; aldi berean arraunlari ugarik erabil dezakete; irakaslea ikaslearen ondoan egon daiteke; mugimendua edozein unetan geldi daiteke; segurtasun handia dago, uretara irteten ez denez istripu-arriskua saihesten baita; ikasle bakoitzak bere lana ikustea ahalbidetzen du…
• Ikasteko egokitutako ala, gabarra edo yoleta berezia. Arraunketa-fosoaren abantaila ugari ditu elementu honek, eta, aldi berean, ekarpen batzuk eransten ditu, han landu ezin zitezkeen gaitasun ugari jorratu baitaitezke: desplazamenduaren sentipena; ontziak maniobratzea; pala eta uraren arteko harremana; palaren inklinazioaren eragina esperimentatzeko aukera; egokiagoa da, arraunketa edo mugimendu errealarekiko antzekotasunari, erakargarritasunari edo motibazioari dagokienez…
• Lehiaketako ontziak. Kontuan izan behar dugu ontzi horiek abiadura handian ibiltzeko diseinatuak izan direla. Ondorioz, marruskadura ahalik eta txikiena izateko, oso estuak dira, eta egonkortasun txikia dute. Ezaugarri horrek zailtasun ugari dakarkie hasberriei; keinu teknikoa behar bezala irakastea zaila da, lehenengo oreka bermatu ezean. Ontzi horiek, alde horretatik, egokiak izan daitezke oreka lantzeko, baina zuzenean keinu teknikoa lantzeko ez, beraz. Ezaugarri horiek aintzakotzat hartuta, prozesuan neurri batean aurrera egin arte itxarongo dugu, horiek erabiltzen hasi aurretik. Hala ere, garbi izan behar dugu ontzi horien erabilera funtsezkoa dela ikasleen motibazioa pizteko. Irakasleak alderdi hau kontuan izan beharko du estimulatzaile gisa.

Irakaskuntzarako gomendatutako ontzi mota:

Oro har, esan daiteke ontziaren orekak, ikaskuntzarako feedback propiozeptiboak eta antzeko aldagaiek ontziko arraunlari kopuruarekiko duten harremana zuzenki alderantzizkoa dela. Hau da, zenbat eta lagun gutxiago egon ontzian, orduan eta estimulu adierazgarri gehiago jasotzen dituzu; arraunlari askoko ontzi batean, ordea, zailago zaizu ohartzea zeuk egindako akats batek zer-nolako eragina izan duen ontziaren ibilbidean. Konduktismoak bultzatutako saiakera eta porrotaren metodologian oinarrituz, beraz, esan daiteke, irakaskuntzari begira, arraunlari kopuru txikiko ontziak direla egokienak.

Era berean, arrazoi berberagatik, pentsa daiteke arraunketari buruzko ezagutza gutxieneko bat izan arte, segurtasun-arrazoiak direla medio, arriskutsu izan daitekeela horrelako ontziak erabiltzea hasiberriekin. Hori egia bada ere, aipatu beharra dago egun erabilera didaktikoa duten ontzi bereziak asmatu dituztela arazo horri erantzuna emateko. Merkatuan badira, esate baterako, bakarkako batelak flotagarritasun-maila handia dutenak.

Ildo horretatik, lehiaketako ontziei dagokienez, tostako arrauneko hiru ontzi motaren artean batela da baldintza horiek betetzen dituen bakarra. Batelaren abantailen artean honako hauek ditugu: arraunen luzera (besteak baino motzagoak dira; ez ahaztu gehienetan gure ikasleak haurrak direla); eta batelaren neurri eta pisua (uretara botatzea, jasotzea eta antzeko maniobrak asko errazten baitira).

Lehen esan den bezala, ikasteko berariaz eraikitako ontziek desberdintasun batzuk dituzte lehiaketan erabilitakoen aldean, helburu ezberdinetarako sortuak baitira. Kontuan izanik hastapeneko urratsetan eta teknika ikasteko prozesu honetan oro har aritzen direnak haurrak direla, zenbait egokitzapen egin beharko lirateke, haien ezaugarri antropometriko eta anatomikoak aintzakotzat hartuta, besteak beste:

• Arraunen luzera. Arraun motzagoekin (ikasleen altuerara egokitutakoekin) bultzada-angelu handiagoa lortzen dugu uretan, ibilbide luzeagoa (eta gehiegizko flexioa) eskatu gabe. Era berean, topetik tibortarako tartea erabilgarriagoa eta gobernagarriagoa da haientzat.
• Ontziaren zabalerari eta egonkortasunari dagokienez, aipatu dugu komenigarria litzatekeela ontzi zabalagoak eraikitzea, oreka- eta segurtasun-arazoak murrizte aldera.
• Tostaren eta toletaren arteko distantziari dagokionez, zenbait aldagai kontuan izan behar ditugu. Arraun-pala uretan sartzeko unean, gorputza aurrerantz oso tolestuta egotea ez dela komeni azaldu dute hainbat txosten medikok. Hazteko garaian dauden haurrek oraindik ez dute erabat garatu eremu lunbarretako eta abdominaletako muskulatura, eta behartutako jarrera horretan indar egitea ez da gomendatzen, bizkarrezurra zaintzeko. Aipatzen dute ez dela komeni bertikalaren eta enborraren arteko angelua oso handia izatea.
• Kontuan izanik kanpoko besoko eskumuturra dela palak uretan izango duen inklinazioaren arduraduna, bi eskuek funtzio hori lantzeko, egokia iruditzen zaigu bi arraunekin batera aritzen ikastea (alegia, scull edo couple erara). Ildo horretan, justifikatua dago tostako arrauneko ontzietan tosta berean bi alboetan toletak ipintzea.
• Aintzakotzat harturik txumazeraren egoerak arraunlariaren eskumuturraren angelua baldintzatzen duela, begi onez ikusten dugu hastapenean ikasteko ontzietan (nahiz eta tostakoak izan) txumazerak ipintzea hasierako urratsetan erabiltzeko. Ondorengo urrats batean, toleta eta estropua beharko dituzte.

SEGURTASUN-NEURRIAK:

• Ikasle guztiek igeri egiten badakitela egiaztatu.
• Ikasleei txalekoa jantzarazi.
• Istripuren bat gertatuz gero, emergentzia-plana prestatuta eta probatuta izan.
• Irakaslea edo laguntzailea ontzi motordunean joan beste ontzien parean.
• Iragarpen meteorologikoaren berri izan, bai eta itsasoaren egoerarena ere.
• Itsasoko mareen ordutegiaren berri izan.
• Lehenik eta behin, haurrei itsasoratzeko eta lehorreratzeko maniobrak ondo irakatsi.
• Ontzi guztiak elkarrekin joatera behartu.

6. Denboraren banaketa

Programazio guztietan edukiak denboraren arabera nola banatu zehaztu behar izaten da. Garbi dago irakaskuntza-prozesuei denbora gehiago eskainiz gero emaitza hobeak lortzen direla. Hala ere, proposamen posibilista eta egingarri bat egiten saiatu gara. Egungo testuinguru eta errealitatea ezagututa, betetzeko modukoa izango da. Ez dugu ahaztu behar derrigorrezko curriculumak zer-nolako eduki kopurua duen eta zein mugatua den denbora. Gauzak horrela, 8 saioko unitate didaktiko bat proposatzea erabaki dugu, jakinda denbora horretan ezin dela helburu handinahirik lortu; baina saio gehiago eskatzeak erabat galaraziko luke proposamena praktikara eramatea. Saio horiek, gutxi gorabehera, honela banatuko genituzke. (Maila aurreratuago batekin hasten diren taldeak azkarrago pasatuko lirateke hurrengo urratsera. Epeak orientazio moduan aipatzen dira).

Ebaluazio-irizpideak

Sarrera. Zenbait ohar, hasi aurretik:

• Ebaluazioko tresnek egokiak izan behar dute egitasmoan ezarritako helburuak neurtzeko.
• Ez dugu bakarrik neurtuko keinu teknikoa zer neurritan bereganatu duten, hori ez baitzen helburu bakarra.
• Prestakuntzazko ebaluazioaren irizpideetan oinarrituko gara, ikasprozesua hobetzeko baliagarria izan dadin, amaitu arte itxaron gabe.
• Ebaluazioari ezinbesteko denbora soilik eskainiko diogu, ezarritako helburuak lantzeko denbora gehiago izan dezagun.
• Ez ditugu ezinbestekotzat jotzen baliabide garesti eta bereziak: bateko batelak, bideo-finishak…
• Lan hau ikasleen motibazioa eta parte-hartzea areagotzeko erabiliko dugu, ez bestela.

Beraz, ezaugarri hauek balioztatuko dira:

• egunerokotasunean azaldutako jarrera eta interesa
• lortutako hobekuntza
• norberaren autobalioztapena
• ezagutza teorikoa

Asmo horietarako neurketa-teknika hauetaz baliatuko gara:

• behaketa eta jarraipena (saio guztietan zehar)
• autobalioztapenak
• proba teoriko laburra

Egitasmoa gauzatzeko urratsak

Unitate didaktiko hau, eta oro har egitasmo zabal hau, gauzatzeko prozedura edo protokolo bati jarraitu beharko genioke. Besteak beste, urrats hauek proposatzen ditugu:

1.-

Egitasmoa ezagutzera emateko euskarriak sortu: txosten idatzia eta ikus-entzunezko aurkezpena. Kontuan izan behar dugu hainbat arduradun, ordezkari eta kolektibo sentsibilizatu beharko ditugula, bai eta onespena eta aldeko jarrera lortu ere. Horien artean ditugu ikastetxeko zuzendaritza, Gorputz Hezkuntzako irakaslea, Eskola Kontseilua, gurasoak, ikasleak, Berritzeguneko teknikaria, Hezkuntza Saileko espezialista, udaleko teknikaria…

Esan gabe doa aldez aurretik Arraun Federazioaren onespena ere eskuratu beharko genukeela, haren ekarpen eta aholku teknikoak eskertzekoak baitira.

2.-

Egitasmoa aurkeztu. Ikus-entzunezko baliabideak erabiltzeaz gain, ahozko aurkezpena egin, eta behar adina bilera antolatu. Amaitutakoan txosten idatzia eskura eman.

Arraun-elkarteko instalazioak ikusteko data adostu, bertan erakustaldia egin, eta bisitariei erabiltzeko eta esperimentatzeko aukera eman. Taldea osatuz gero, Gorputz Hezkuntzako irakasleekin ikastarotxoa antolatu, gero haien laguntza eta inplikazioa eragingarriagoa izan dadin.

3.-

Aurkezpena, lehenik eta behin, administrazioetako ordezkariei zuzenduta dago (bai aldundietakoei bai udalekoei), diru-laguntza ere lor daiteke eta.

4.-

Ordezkari pedagogikoekin bilera egin, unitate didaktiko hau haien programazioetan sartzean sor daitezkeen zailtasun eta egokitzapenak errazteko.

5.-

Egitasmoan parte hartzea erabakitzen duen eskola bakoitzeko ordezkariekin bildu, logistika-kontuak antolatzeko: ondoen datozkien ordutegia eta egutegia; joan-etorrietarako baliabideak eta denbora; eskolako gela eta ikus-entzunezkoak erabiltzeko tresnak; ikasleen igeriketa-maila; ondoren jarraitzeko aukerak…

Egutegiari dagokionez, gogoan izan eguraldiak, neurri handi batean, baldintzatu lezakeela arrakasta. Ikasturte hasiera eta amaiera izango lirateke, klimatologiari dagokionez, unerik egokienak.

6.-

Aseguruen egoera argitu.

7.-

Unitate didaktikoa garatzen hasi, eta, ikusitakoaren arabera, programazioa egokitu.

8.-

Ikasleen ebaluazioa egin.

9.-

Parte hartu duten alderdien iritziak jaso (ikasleenak, irakasleenak, eskoletako ordezkarienak). Egitasmoaren memoria egin, eta etorkizuneko ekimenetarako hobekuntza-iradokizunak egin.

10.-

Parte hartu duten eskola eta ikasleei arraunean jarraitzeko dituzten aukeren berri eskaini: ikastaroak, arraun-elkarteetako jarduerak eta harremanetarako helbideak…